Metody Terapeutyczne
Terapia metodą Porannego Kręgu – oparta na stymulacji polisensorycznej ( angażowanie wszystkich zmysłów dziecka do poznania otaczającego go świata). Podstawą tworzenia „porannego kręgu” jest świat przyrody. Jest on źródłem podstawowych symboli: żywiołów, barw, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych i termicznych.. Ten rodzaj stymulacji stosowany jest codziennie na początku dnia. Rodzaj bodźców, którym poddawane są dzieci zależy od pory roku. Podczas zajęć panuje ciemność a dzieci siedzą w kręgu, dużą rolę odgrywa terapeuta, którego postawa, ruchy oraz ton głosu ma wpływać na dziecko odpowiednio wyciszająco lub pobudzająco. Wzrok podopiecznych stymulowany jest poprzez kolorowe materiały będące wystrojem sali, zapalanie świec, jak również odpowiednio dobrane przedmioty, którymi można wodzić przed oczami dziecka. Elementem zajęć jest również stymulacja wzroku poprzez eksponowanie dzieciom odpowiednich materiałów w świetle ultrafioletowym. Słuch stymulowany jest nie tylko mową terapeuty ale i odpowiednimi instrumentami. Podstawą stymulacji dotykowej jest masaż dłoni na powitanie. Do każdej pory roku przyporządkowany jest inny zapach, którym pobudzamy węch dzieci poprzez wlanie kilku kropel olejku aromatycznego do lampki zapachowej. Bodźce smakowe również zmieniają się zgodnie z porami roku, które to dodatkowo charakteryzuje inny żywioł będący cennym elementem zajęć, gdyż poszczególny żywioł sam w sobie ma charakter polisensoryczny. Istotą tych zajęć jest „spotkanie” z drugą osobą oraz budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa.
Terapia metodą M. Ch. Knillów
– oparta na rozwijaniu u dziecka świadomości własnego ciała, rozwijaniu kontaktu społecznego, ruchu, rozwijaniu umiejętności kontroli ruchów. Wykorzystuje się tu aktywność ruchową oraz muzykę, każdy wykonywany ruch jest prosty, ma określony cel, wyznaczona jest jego długość i charakter. Dziecko ma satysfakcję z prawidłowo wykonywanego ruchu adekwatnie skojarzonego z muzyką. Zajęcia odbywają się codziennie, dzięki czemu podopieczni odczuwają relacje pomiędzy sobą i swoim ciałem, a to może uczynić je zdolnymi do odkrycia powiązań z otoczeniem i wejścia w relacje z innymi ludźmi, oraz do manipulowania przedmiotami w sposób celowy i poznawczy.
Zajęcia muzyczno – ruchowe – stymulowanie rozwoju poznawczego dziecka poprzez różne formy aktywności: muzykę, tempo, rytm oraz ruch. Muzyka ma bardzo duży wpływ na prawidłowy rozwój dziecka, pomaga mu w trudnościach dnia codziennego, rozwija jego wrażliwość i pobudza wyobraźnię. Ćwiczenia muzyczno – ruchowe wpływają na poprawę percepcji słuchowej, usprawniają motorykę, pozytywnie oddziaływują na sferę emocjonalną. Poprzez odpowiedni układ ćwiczeń można uzyskać poprawę koordynacji wzrokowo – ruchowej i słuchowej a w rezultacie sprawności ogólnej.
Zajęcia „Spotkanie z żywiołami”– oparte na silnej stymulacji poszczególnych zmysłów oraz wyzwalające duże zainteresowanie i emocje naszych podopiecznych. Każdą porę roku charakteryzuje inny żywioł, który sam w sobie ma charakter polisensoryczny. Ziemia to żywioł wiosny, stanowi bodziec wzrokowy i zapachowy. Symbolizuje ją glina, którą dzieci mogą ugnieść w dłoniach, którą możemy posmarować skórę na rękach. Ogień to żywioł lata, jest to bodziec wzrokowy, ale też dotykowy dający ciepło Wykorzystujemy go podczas stymulacji zapalając świeczki, kominek zapachowy. Wiatr to żywioł jesieni, czujemy go na skórze, jego działanie możemy też zobaczyć i usłyszeć. Woda to żywioł zimy, możemy usłyszeć jej plusk, poczuć jej krople i doświadczyć zimna lodu, możemy ją oglądać, dzieci mogą być nią pryskane, mogą zanurzać dłonie w wodzie o zróżnicowanej temperaturze, dotykać zamarzniętej wody.
Zajęcia kulinarne – oparte na smakowaniu, wąchaniu, dotykaniu i przygotowywaniu potraw przez dzieci mają ogromny wpływ na rozwój naszych podopiecznych z uwagi na ich aspekt poznawczy i emocjonalny. Gotowanie bowiem jest działaniem zintegrowanym, obejmującym między innymi czynności manualne, wrażenia zmysłowe i oczywiście mowę. Celem zajęć jest rozwijanie samodzielności, umiejętności kulinarnych, promocja zdrowego odżywiania i estetycznego przygotowywania, podawania i spożywania posiłków.
Terapia metodą Snoezelen (zajęcia na Sali Doświadczania Świata) – Sala Doświadczania Świata jest elementem wielopoziomowej, kompleksowej metody usprawniania zaburzonych zmysłów, oparta na pobudzaniu wzroku, słuchu, węchu, dotyku oraz układu przedsionkowo- prioproceptywnego poprzez ćwiczenia i aktywności wykorzystując sprzęt dostępny w Sali ( światłowody, łóżko wodne, huśtawki, projektor kolorów i obrazów, kolumnę wodne itp.). Przebywanie w Sali jest indywidualnie dostosowane do każdego dziecka. Podczas planowania czasu i rodzaju ćwiczeń bierzemy pod uwagę potrzeby dziecka, jego predyspozycje psychiczne i fizyczne, motywację, wytrzymałość.
Podczas zajęć na Sali Doświadczania Świata panuje atmosfera relaksu i odprężenia sprzyjająca rozluźnieniu i relaksacji wytworzona za pomocą muzyki, gry świateł czy odpowiednio dobranych zapachów. Zajęcia te wywołują u dzieci ożywienie, zainteresowanie i motywację do poznawania i działania. Podczas terapii dzieci otrzymują możliwość takiego przeżywania świata i kontaktu z otoczeniem, których w codziennych warunkach nie są w stanie przeżyć i doświadczyć z powodu swojej niepełnosprawności.
Zajęcia ruchowe z wykorzystaniem metody Ruchu Rozwijającego według W. Sherborne – oparte na aktywnościach związanych z doświadczaniem swojego ciała, relacji z partnerem przeciwko, obok, z. Aktywność fizyczna jest czynnikiem kształtującym organizm człowieka i jego funkcje. Metoda wg. Weroniki Sherborn jest metodą niewerbalną, poprawia ona komunikację dziecka z otoczeniem, uaktywniając „ język ciała i ruchu”. Wykorzystanie tej metody zależy jedynie od naszej inicjatywy i zapotrzebowania. Dzięki tym ćwiczeniom, dzieci uczą się poznawać przestrzeń i zachowywać się w niej, czują się swobodnie i nie obawiają się otoczenia. Metoda ta pozwala dzieciom poznać swoje ciało i uczy kontrolować jego ruchy, ułatwia też nawiązywanie kontaktów, uczy empatii. Bardzo ważnym walorem metody W. Sherborne jest to, iż w atmosferze radosnej zabawy umożliwia dzieciom zaspokojenie potrzeb psychicznych w tym potrzeb społecznych i poznawczych.
Masaż Shantala BodyTouch – oparty na terapeutycznym wpływie dotyku, na wyciszaniu oraz redukowaniu napięć. Jest to szczególny rodzaj masażu polegający na modyfikacji ruchów, pozwala na przystosowanie go do potrzeb starszych dzieci i osób dorosłych. Jego głębokie relaksacyjne działanie widoczne jest już podczas pierwszych zajęć. Regularne stosowanie masażu uspokaja ciało i umysł, poprawia funkcjonowanie układu trawiennego, ułatwia zasypianie oraz pozytywnie wpływa na jakość snu. Masaż Shantala Body Touch obejmuje masaż pleców, rąk oraz nóg. Jest to ruch przypominający głaskanie. Ręka jest prowadzona powoli, a nacisk jest mocny i ciągły.
Muzykoterapia – Muzykoterapia to forma terapii bazująca na leczniczym wpływie dźwięku i muzyki na psychikę i organizm człowieka. Zostało udowodnione naukowo, że dźwięki oddziałują na układ wegetatywny, krążenia oraz na układ oddechowy. Podczas zajęć podopieczni mają możliwość wysłuchania utworów muzycznych, w sposób swobodny bez sugerowania treści lub w sposób zadaniowy poprzez ukierunkowanie na konkretne treści. Podczas zajęć wychowankowie słuchają piosenek śpiewanych przez terapeutę bądź odtwarzanych z płyt CD, wspólnie muzykują z użyciem instrumentów perkusyjnych. Terapeuci wykorzystują również elementy innych sztuk – tańca, pantomimy, rysunku czy literatury, celem wzbogacenia w/w metody. W działaniach muzycznych łączymy podejście terapeutyczne z wychowawczo-dydaktycznym.
Zajęcia logorytmiczne – oparte na rytmizowaniu, doskonaleniu umiejętności dokonywania wyboru spośród różnych aktywności i ponoszeniu jego konsekwencji. Podopieczni poprzez naśladowanie uczą się sprawnie wykonywać ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne i słuchowe w celu nabywania nawyków artykulacyjnych oraz ruchowych dla doskonalenia koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej. Do tego wkomponowane są ćwiczenia muzyczno – ruchowe. Podstawą na zajęciach jest zabawa.
Zajęcia techniczno – plastyczne – mające na celu usprawnianie manualne i doskonalenie motoryki małej, dają możliwość rozwijania swoich zainteresowań oraz wyrażania siebie ”w sztuce”. Zajęcia techniczno – plastyczne mają ogromną wartość rewalidacyjno – terapeutyczną. Podopieczni w trakcie ich trwania gromadzą doświadczenia poznawcze i twórcze, wyrażają własne emocje i przeżycia. Czynności takie jak rysowanie, malowanie, lepienie, klejenie, wycinanie, zabawy z masami bezkształtnymi sprawiają im dużą przyjemność, uczą wytrwałości, odpowiedzialności, współpracy w zespole. Do wykonania zadań dobrane są metody aktywizujące, jak i różnorodne techniki.
Komunikacja alternatywna – kształtowanie umiejętności i stwarzanie możliwości podopiecznym porozumiewania się za pomocą piktogramów, znaków Makaton, gestów, przedmiotów itp. Jej celem jest umożliwienie bądź ułatwienie porozumiewania się osobom z zaburzeniami mowy. W pracy z naszymi podopiecznymi wybór metody porozumiewania się dokonuje zespół specjalistów, który opracowuje indywidualny system komunikowania się. Pracę terapeutów w tym zakresie wzbogaca wykorzystanie nowoczesnych technologii tj. urządzenia z mową nagrywaną – komunikatory oraz specjalnie zaprojektowane myszy komputerowe dostosowane do potrzeb i możliwości osób z zaburzeniami motoryki.
Zajęcia czytelnicze, czytanie uczestniczące – oprócz tradycyjnych książek czy tekstów drukowanych, które terapeuci czytają podopiecznym stosujemy również czytelnicze materiały alternatywne (książki “mówione”, nagrane na płytach CD, płyty z nagraniami odgłosów przyrody, efektów akustycznych, muzyki, rysunki do kolorowania, zabawek, jak również filmy na płytach DVD oraz edukacyjne i terapeutyczne programy komputerowe). Ponadto podopieczni mają możliwość aktywnie czytać poprzez czytanie uczestniczące, które polega na czytaniu części tekstu przez terapeutę i dokańczanie przez dziecko poprzez korzystanie z komunikatora (na którym wcześniej został nagrany odpowiedni fragment bądź fragmenty tekstu). Budujemy wówczas wspólne pole uwagi z czytającym, dzieci kształtują umiejętności sprawcze w danej sytuacji. Dodatkowo podczas zajęć tych terapeuci używają rekwizytów czy samodzielnie wykonanych książeczek z doczepianymi obrazkami co uatrakcyjnia czytanie.